, 58 N'eo ket e giz-se e vez savet fiziañs etre an dud. Er c'hontrefed, tremen amzer plijus asambles, klask toullañ kaoz, kavout interestoù boutin, ar blijadur da vezañ anavezet ha da eskemm mennozhioù, a gas an dud da sevel liammoù e brezhoneg

, Kaozeal a vez graet etre ar c'hentelioù, d'ar mareoù vak, ouzh taol, el lost a-raok mont ouzh taol, da lavaret bemdez, meur a wech, gant meur a zen dianavezet er c'hamp. N'eo ket diorreet a-walc'h er gevredigezh a-vremañ, peogwir eo bet erlerc'hiet alies gant doareoù all : dre objedoù teknikel

, Gwerzhet e vez ur wech c'hoazh, ar pezh ne c'hell ket bezañ gwerzhet, hor data, roadennoù, an titouroù priziusañ ha prevesañ diwar hor penn. Petra eo kaozeal ? Eskemm mennozhioù, savpoentoù, gouiziegezh, titouroù, par-ha-par gant un den ingal, en ur gemer e amzer hag en ur sellout an eil ouzh egile. Ouzhpenn d'al lavar, e vezer kizidik ouzh yezh ar jestroù, sinoù ar c'horf, mousc'hoarzh, fiñvadennoù an dremm. Un arz eo, a vez desket dre forz ober hag a lak muioc'h a zenelezh en darempredoù etre an dud. Reiñ a ra galloud, met ur c'hoari eo ivez, hag ur blijadur, Sentiñ a reont ouzh reolennoù all. Prevesaet int bet, en ur mod peogwir eo ret prenañ an objed, feurmiñ ar servij koumanantiñ

. Peurliesañ-ne-servij-da-netra-resis, Liammet e vez hor soñjoù da reoù unan all, ha graet e vez en un doare lezirek, uvel, hep mont re vuan, just evit ar blijadur. Krouiñ a ra liammoù etre an dud, reiñ a ra deomp un tamm galloud hag ar blijadur da vezañ komprenet, pe da nebeutañ vez gant ar Vretoned evit sevel raktresoù sevenadurel : un testeni, skrivet gant Yannik eo bet gant Manuel Castells e c'hell ur strollad, er bed a-vremañ, sevel e identelezh e tri doare disheñvel. Un identelezh-reizhekaat a vez roet d'ur strollad a-du gant an aozadurioù pennañ, anavezet gant an holl, ar Stad, an Iliz, ar familh, Gwasket e vez ar strolladoù all minorelaet er gevredigezh. Gallout a reont sevel a-enep ar galloud pennañ

. «-je-n'ai-jamais-parlé-le-bon-breton-»,-morvan,

Y. Bigouin, Nous te faisons autrement Bretagne, Yoran embanner, vol.211, 2017.

, Hervez rummadoù termenet gant Manuel Castells, Le pouvoir de l'identité, vol.538, 1999.

, Ur patrom nevez a zo bet savet, n'en deus ket gwellaet kement-se buhez an dud a veve diwar al labour-douar. Ar re-se a zo bet implijet gant ar bankoù hag ar gourmarc'hadoù ha gwasket dindan ul labour digenvez, startoc'h, diliammet diouzh an douar, an endro, al loened, an natur. Arallekadur c'hoazh. Ouzhpenn d'ar yezh ez eus bet tennet diganto ul lod bras eus o buhez sokial. Nebeutoc'h a blijadur evit muioc'h a aezamantoù ? Gwir eo evit lod, met n'eo ket evit an holl. Startoc'h eo ivez ar vuhez diwar ar maez en un doare hollek, zoken evit an dud ne vevont ket diwar al labour-douar. Gant kresk ar c'hêrioù ha dreist-holl ar c'hêrioù bras eo deut raloc'h ar servijoù publik ha prevez war ar maez. Nebeutoc'h a vedisined, a ospitalioù bihan, a servijoù bank, a stalioù, a davarnioù, stourm) pe klask cheñch ar gevredigezh evit me tegemerfe o zalvoudegezhioù. Identelezh-mennad a vez graet eus an dra-se. Stadañ a ra Bigouin en e levr an doare m'eo bet diskaret al liamm gant an douar e-barzh al labour-douar e Breizh : produiñ muioc'h gant muioc'h a vinvioù koustus

. Frañs and . Ess, Ar patrom-se a glask kempouezañ ar fed gounid arc'hant hag ingalded sokial. Teurel a ra evezh ouzh ur gopr dereat evit pep hini, bezañ talvoudus evit an holl, nac'hañ ar gwall-zisparti hag ar skarzhañ. Reiñ a ra ur vouezh da bep den

, An tem-se a zo bet deskrivet ha diorreet kalz, gant Guy Debord, da skouer 63 . N'eus ket mui a sevenadur poblek, met ar sevenadur a zo un arvest, un dra diskouezet d'an dud a chom o c'houzañv (ne vezont ket bepred oberiant) dirak skrammoù. Gwashoc'h c'hoazh eo hiziv ar skrammoù bihan hag hiniennel eget an tele gwechall : gant an tele da nebeutañ, holl dud ar familh a selle ouzh ar memes programmoù hag a c'helle eskemm war-lerc'h neuze e oa ur seurt sevenadur boutin memestra. N'eo ket ken gwir bremañ gant an niver a skrammoù a bep seurt o kreskiñ hag ar c'hoarioù video

. N'o-deus-netra-da-grouiñ, . Da-broduiñ, and . Ober, Ne c'hellont ket kreskiñ dre ar sevenadur. Dont a reer ivez da vezañ diseblant ouzh ar pezh a c'hoarvez er bed : dienez, brezelioù, feulster

Y. Bigouin, Nous te faisons autrement Bretagne, p.4, 2017.

M. Kerouanton, « La place de l'économie sociale et solidaire en Bretagne », Octant n° 108, revue de l'INSEE, 2007.

G. Debord, La société du spectacle, vol.208, 1992.

, Ur gevredigezh a zo bet savet evit unaniñ seurt esaeoù, savet gant kumunioù : BRUDED 65 eo

, klasket e vez reiñ ur vouezh d'an dud er raktresoù, broudañ ar stummoù nevez a energiezh (gant an heol, pe savadurioù neptu a-fed beveziñ energiezh), ha gwareziñ yec'hed an dud : eno ez eus bet savet an areteoù a-enep al louzoù-amprevaned. E Tremargad (200 annezad) ez eus bet savet ivez un ekonomiezh disheñvel : chanterioù keodedel evit aozañ plasenn ar bourc'h, stalioùkoñvers kengred dalc'het gant an dud ha digor d'an eskemmoù, ul labour-douar bio, savet gant loened diwar prinsipoù ar permakultur. Diazezet eo war un doare disheñvel da verañ ar gumun ivez : ul listenn da bep dilennadeg nemetken, Liesseurt eo an temoù : e Langouet, ur gumun 600 annezad, ez eus bet savet tiez ha savadurioù en un doare ekologel

, Silieg, e oa bet savet tiez ekologel en ur pennkêr, ne zispignont ket muioc'h a energiezh eget na produont. Meur a raktres troet war-zu al liammoù sokial ha naturel a zo : tiez evit lakaat da gejañ an dud a bep seurt oajoù, ul lec'h evit meskañ an dud a labour en takad sokial, loened evit derc'hel a-ratre ar gweledva

, hellomp anavezout da vat, ha santout liammoù fetis, gant 150 den mui pe vui. Sevel kumuniezhioù kalz brasoc'h a zistag al liammoù-se. Gouest omp gant hon empenn ha gant an deknologiezh da genlabourat gant muioc'h a dud : an embregerezh, ar vroad, met n'eo ket liammoù denel a c'heller 'lec'h ma c'heller anavezout an dud. Leun-chouk e vez memestra. Ne c'hell ket bezañ brasaet

. Divizout-peseurt-buhez-hon-eus-c'hoant-da-ren-ha-n'eo, Bez ez eus meur a raktres enep-kulturel pe alterlec'hioù a seurt-se o sevel er mare-mañ. Meneget int bet da skouer ebarzh ar gazetenn Le Monde, evel ur fed sokiologel a-vremañ 67 . E ZAD Ker-Itron-al-Lann, eveljust, bremañ m'eo bet dilezet ar raktres Stad sevel un aerborzh, eo ret ijinañ penaos bevañ, ha kinnig doareoù all degemerapl hag aotret. Ma ne vez ket graet e vo implijet al lec'h evit kêriekaat hag e vo betoñs e mod-pe-vod. Dav eo dont a-benn da sevel un dra bennak neuze. A bep seurt mennozhioù a sav war al lec'h ha bev eo an tabutoù diabarzh. Oasisoù a vez graet eus seurt lec'hioù pa heuliont mennozhioù Pierre Rahbi 68 : sevel lec'hioù skouer, patromoù all

Y. Noah-harari, Sapiens, une brève histoire de l'humanité, 2015.

N. Truong, ». La-france-des-«-contre-sociétés-»-et-des-«-oasis, and L. Monde, , 2019.

P. Rahbi, , 2018.

, Savet ez eus bet ivez raktresoù tro-dro d'ar sevenadur : ur sevenadur n'eo ket da veveziñ, met da grouiñ. Bev-mat eo ar festivalioù e Breizh, reoù sonerezh pe sinema ha saloñsoù al levrioù : e Gwenrann, Gwened ha Karaez. Ur politikerezh Rannvro a zo tro-dro d'al levrioù ha d'al lenn

, Heverk eo ivez ar strolladoù troet d'ar sevenadur dre gomz, sonerezh, kan ha c'hoariva

S. Menegomp-da, Ur strollad a vesk tud a-vicher hag amatourien, evit deskiñ d'ar bobl. Lakaat a ra da labourat sonerien, grafourien, buheziñ a ra atalieroù er skolioù. N'o deus skoazell ebet gant Rannvro Breizh. O gerioù-stur a zo : unaniñ, treuzkas 69 . O istor a zo bet kontet e-barzh an teulfilm « Botoù-koad dre-dan ». Ganet eo ar strollad da vare ar wagenn sevenadurel e Breizh er bloavezhioù 70. En ur gevredigezh serret tro-dro d'ar relijion ha d'un identelezh negativel, Strollad ar Vro Bagan a labour diwar-benn a bep seurt sujedoù liammet ouzh Breizh hag a vrud temoù evel istor Breizh, misterioù, an divroañ, ar stourmoù sokial

, Me, avat, a oa klouaroc'h. Echu eo, a gave din, ha ne vo ket aes evit an darempredoù, eme Marivon Berthou 70 , met dre forz krouiñ liammoù e brezhoneg ha bevañ e brezhoneg dre ar c'hoariva, e oa muioc'h a vrezhoneg hag e oa bet kaozeadennoù etrezomp diwar-benn sevel ar vugale e brezhoneg. Kristina a oa stourmerez hag a lavare : ya, ret eo sevel ar vugale e brezhoneg

D. , houlz-se, o doa ar re yaouank o deus savet ar strollad, ar santimant e veze gwerzhet

, Ar spi o doa da lakaat an dud da cheñch mennozh evit ar brezhoneg pe sujedoù all. Da vare Molière e oa castigat ridendo mores 71 ur ger-stur evit ar c'hoariva. C'hoariva engouestlet e oa hini ar Vro Bagan pe agit-prop, hervez Jakez Ar Born, evit lakaat ar bobl da zihuniñ

Y. Bigouin, Nous te faisons autrement Bretagne, p.226, 2017.

S. Daniellou, Botoù-koad dre-dan, Kalanna, 2014.

, Reizhañ an techoù dre ar c'hoarzh

I. Daniellou, , 2014.

K. .. I--dibarded-staj, 4 1 -Eus istor KEAV da gKEAV en deiz a-vremañ

. .. Ar-raktres,

. .. An-diazezourion,

. .. Ar, 8 2 -Kemer perzh ha sellout ouzh mont en-dro ar staj

. .. Atersadennoù,

. .. Obererezhioù,

?. .. Hag-ar-vugale,

?. .. Ii--hag,

. .. Un-enezenn-vrezhonek,

. .. Un-emgav-evit-stourmerien, 28 2 -Hag ur ghetto bihan e vefe ?

?. .. Ur,

. .. Keav-?,

?. .. Ha,

?. .. Ha,

?. .. Ha-reizh-eo,

?. .. Difennet, 36 Ha reishoc'h eo ar gevredigezh vihan-se krouet gant KEAV ?

?. .. Unvaniñ,

.. .. Evit,

. .. Evit-deskiñ-brezhoneg,

?. .. Iii--penaos,

. .. Arallekadur,

. .. Raksoñjoù-da-zistruj, Disrannet eo ar gevredigezh e Breizh : ar skoilhoù evit komz

D. Reiñ and .. .. ,

.. .. Sevel,

, Sevel liammoù gant ar grennarded : petra ro c'hoant d'ar re yaouank da gaozeal brezhoneg, p.52

.. .. -reiñ-c'hoant-ha, 54 3 -Evit adsevel ur gevredigezh hag un identelezh pozitivel e Breizh

, Klozadur gant savpoent ar berzhidi war dazont ar brezhoneg, p.61

. Levrlennadur-abalain-hervé, Histoire des langues celtiques, vol.127, 1998.

A. Ar-beg, Kamp etrekeltiek ar vrezhonegerien, ar bloavezhioù kentañ : 1948/1957, Roazhon, Hor Yezh, vol.228, 1988.

«. Ar-gag-ivon, . Istor, and . Keav, , 1997.

L. Barret-christophe and . De-catalogne, Les éditions du Cerf, vol.171, 2018.

. Bigouin-yannik, Nous te faisons autrement Bretagne, Yoran embanner, vol.211, 2017.

L. Blanchet-philippe and . Glottophobie,

. Blanchet-philippe, Pratiques linguistiques régionales d'élèves de primaire et de collège » Rapport de recherche CREDILIF, vol.2, 2002.

. Broudic-fañch, « quelques études sur l'usage du breton

. Broudic-fañch, L. Pascale, . Langues-de-bretagne, . Enquête-socio-linguistique, and . Tmo-régions, CASTELLS Manuel, Le pouvoir de l'identité, vol.538, 1998.

. Chauffin-fanny and . Diwan, Université Rennes, vol.2, 2015.

. Chauffin-fanny and . Diwan, , vol.40, 2017.

. Chouchan-nathalie, « notes de lecture » sur DESCOLA Philippe, par delà nature et culture, dans cahiers philosophiques, Réseau Canopé, pp.111-125, 2008.

, DANIELLOU Soazig, Ar gwim, 2015.

, Botoù-koad dre-dan, 2014.

D. Charles, , vol.178, 2008.

. Debord-guy, La société du spectacle, vol.208, 1992.

. Descartes-rené, Discours de la méthode, vol.76, 2013.

P. Descola, Par delà nature et culture, Paris, Gallimard, vol.640, 2005.

,. Favereau-frañsez, . Penneg, ». Gwir-gelenner, and A. Liamm, , vol.267, 1991.

J. «-la-grande-régression and . Généreux,

. Genereux-jacques, , vol.608, 2006.

. Genereux-jacques, . Seuil, and . Essais, , vol.391, 2011.

N. Harari-yuval, Sapiens, une brève histoire de l'humanité, vol.512, 2015.

. Hobbes-thomas and P. Leviathan, , vol.240, 2017.

. Hodgkinson-tom, Les liens qui libèrent, vol.333, 2018.

. Huon-gwenael, K. Ronan-huon-ha, and A. Liamm, HUON Ronan, « Vefa de Bellaing », Al Liamm, n°308/309, 1998. HUON Ronan, « va c'henlabour gant Langleiz, Al Liamm, vol.345, 1975.

. Hutin-jeanne-emmanuelle, « comment combattre le morcellement du pays ? », entretien avec Jérôme Fourquet, 2019.

». «-introduction and . Pnud, Programme des Nations Unies pour le développement. Rapport sur le développement humain : la liberté culturelle dans un monde diversifié, Économica, pp.1-12, 2004.

. Kerouanton-marie-hélène and . La-place-de-l'économie-sociale-et-solidaire-en-bretagne, Octant, vol.108, 2007.

W. Labov, Sociolinguistique, traduction par A. Kihm de Socio-linguistic Patterns, avec une introduction de Pierre Encrevé, Les éditions de Minuit, vol.465, 1977.

. Mallegol-pierre-marie, Et les Bretons créèrent Diwan, vol.162, 2018.

. Marx-karl, Manuscrits de 1844, vol.243, 2006.

. Mauss-marcel and . Essai-sur-le-don, , 2012.

M. Julie, Le don, que faire de l'anthropologie », Hypothèses, pp.229-237, 2002.

. Mbembe-achille, Le Monde des Livres, pp.31-2019

». «-conversation-avec-jean-claude-michéa and . Contretemps, , vol.31, 2008.

,. Morel-sandrine, ». «-en-catalogne, and L. Monde, , 2019.

. Morvan-malo, , 1429.

. Ottenheimer-ghislaine and . Pythie, , 2019.

. Pascal-blaise, P. Pensées, and P. Essais, , vol.438, 2018.

S. Paugam-serge, ». Paugam, A. Châteauneuf-malclès, and . Ens-de-lyon, , 2019.

. Pentecouteau-hugues and . Pierre, « l'engagement dans une formation immersive en langue bretonne, le cas de KEAV, Kamp Etrekeltiek ar Vrezhonegerion, p.87, 2016.

. Pentecouteau-hugues, ». Stratégies-identitaires-en-bretagne-contemporaine, and A. , , vol.2, 2002.

. Pierron-séverine and . Miroir-;-le-monde, dis-moi qui est la plus filtrée, 2020.

. Pochet-sophie, Treuzkas ar yezh a rummad da rummad, Skol Veur Roazhon, vol.2, 2016.

L. Rahbi-pierre, , vol.51, 2018.

. Reverchon-antoine and ». Contre-l'individualisme, Extensions du domaine du don, éd. Actes Sud, 352 pages, dans Le Monde Idées, 2019.

. Sansot-pierre, Le goût de la conversation, Desclées de Brouwer, vol.201, 2003.

. Truong-nicolas, ». La-france-des-«-contre-sociétés-»-et-des-«-oasis, and L. Monde, , 2019.

,. Vallerie-erwan, G. Penneg, and . Vrezhoneger, , vol.268, 1991.

. Weber-eugen, La fin des terroirs, vol.839, 1998.

, Danevell Sophie Pochet traoù : -rimadelloù, kanaouennoù, dañsoù, istorioù -da eil c'hoarioù er-maez -labour-dorn pe keginañ -hag er-maez adarre : pourmen, c'hoarioù, amzer war an draezhenn, pourmen a-hed ar stêr

, Bez ez eus un nebeut koupladoù, o live yezh a zo liesseurt

, Ar vugale a zo techet da respont din e galleg, met gant ar framm-se ez eus sikour eus an daou du. Harpañ a reomp ar gerent, hag gant ar skouer e implijont muioc

. Evidon, treuzkas ar yezh a zo evit komz, evit reiñ tro da gomz, ha skoulmañ liammoù e brezhoneg

, Prezidant Skoazell ar skol eo, neuze dedennet gant ar brezhoneg, met ne fell ket dezhañ komz. Ma mamm, er c'hontrol, a oa an hini nemeti na gomze ket brezhoneg er familh, met kavout a rae reizh e komfemp nemet galleg pa oa ganeomp. An emzalc'h a oa disheñvel

. Tud and . Naig, Komz a ra brezhoneg, he gwaz ivez met yezh ar familh eo ar galleg. Reoù'zo o deus c'hoant just da dremen amzer plijus gant o bugale, reoù all o deus palioù uheloc'h hag e fell dezho kenderc'hel e brezhoneg en o familh. A-wechoù, ar vugale kentañ a zo bet desavet e galleg

, Un dibenn-sizhun a zo un amzer berr a-walc'h met mat eo evit krediñ mont pelloc'h

, Dieub eo spered an dud pa gemeront perzh e « brezhoneg er familhoù » peogwir n'eus ket da geginañ, d'ober ar pourvezioù, da walc'hiñ ar vugale. Amzer o deus evit ober traoù all, Evidomp eo un tamm evel « ur vilajenn evit desevel ur bugel

, Er c'hontrol d'ar greizenn dudi, ur bugel n'en defe ket c'hoant d'ober ar striv komz brezhoneg, a zo muioc'h en e vleud

, Sikour a reomp an dud evit n'en em santfent ket ounan o klask desevel o bugale e brezhoneg. Me oa bet en ur strollad kerent yaouank gant Divskouarn hag hor boa kroget en ur eskemm diwar-benn sujedoù evel : reiñ bronn d'ar babigoù, Amañ ez eus tro 200 den a gomz brezhoneg : n'eus ket e lec'h all, gwir soubidigezh eo