Ar c'hoariva brezhonek, 1970-2024. Leurenniñ e brezhoneg, leurenniñ ar brezhoneg : plas ar yezhoù arall. - Mémoires de l'Université Rennes 2 Accéder directement au contenu
Mémoire D'étudiant Année : 2024

Ar c'hoariva brezhonek, 1970-2024. Leurenniñ e brezhoneg, leurenniñ ar brezhoneg : plas ar yezhoù arall.

Le théâtre breton, 1970-2024. Mettre en scène en breton, mettre en scène le breton : la place des autres langues.

Résumé

Ur bochad emdroadurioù a zo bet en c'hoariva brezhonek adalek ar bleadoù 80. Lod a-ziàr an danvez ha lod a-ziàr an doare. Un c'hoant modernaat ha digoriñ a vez gwelet. C'hoant o deus ar leurennourion sachiñ muioc'h-mui a dud : brezhonegerion peurliesañ, mes pas hepken ; da lâret eo tud a ouia brezhoneg gwell pe well. Penaos e vez kempoezet get o liveoù mestroniiñ dishañval ag ar yezh ? Implijiñ arloadoù ha tokarn selaou aveit dibab ar yezh-mañ-yezh, implijiñ ur skramm ha banniñ istitloù, pe gober get un troer, àr-eeun, àr ar leurenn. Memestra e chom c'hoazh, an divyezhegezh, pe ar liesyezhegezh, ar strategiezh a vez implijet ar muiañ. Liesaat ha kreskiñ a ra an niver a bezhioù-c'hoari, etre abadennoù krouet penn-da-benn pe pezhioù-c'hoari klasel azasaet. Leurenniñ e brezhoneg a dalv neuze leurenniñ ar brezhoneg ha reiñ o lod d'ar yezhoù arall. Mes peseurt yezh ha peseurt lod ? N'eo ket ar galleg an harp nameitañ mes ar saozneg, ar latin, ar c'hembraeg a zo ivez anezhe... Perak e vez pe e vehe afer ag ar yezhoù arall ? Penaos e vênt damveneget ha degaset àr ar leurenn, en ur mod fetis pe difetis ? Peseurt statud ha talvoudegezh o deus razh ar yezhoù-se ? Levezonet e vez hon selloù get an darempredoù galloud a zo etre ar yezhoù mes pa vez rekouret d'ar yezhoù arall ne vez ket tamallet an diglosiezh hag an digulturiñ hepken. Studiet eo bet ivez, genomp, choazioù ar leurennourion yaouank. Peseurt sell nevez o deus àr hor c'houlz hag hor c'hevredigezh ha penaos e vez lakaet àr-wel an doareoù nevez-se get an temoù dibabet hag ar leurennaoziñ. Diskoueziñ ivez eh eus, marse, muioc'h a varzhoniezh é c'hoari get meur a yezh, un elfenn a c'hell pinvidikaat ar ster hag ar stumm.
Le théâtre breton contemporain a connu de nombreuses évolutions depuis les années 80. Certaines concernent le fond, d'autres la forme. On constate une volonté de modernité et d'ouverture et l'on cherche à attirer un public plus nombreux : des bretonnants, en majorité, mais pas uniquement, aux différents degrés de maîtrise de la langue. Diverses possibilités se présentent alors : utiliser des casques audio et choisir telle ou telle langue, installer un écran sur le plateau et y projeter des sous-titres, intégrer un traducteur... Le choix du bilinguisme ou du plurilinguisme reste malgré tout la stratégie la plus usitée. La production contemporaine est riche et variée, entre créations et adaptations de classiques. Mettre en scène en breton signifie donc mettre en scène le breton et donner une part aux autres langues. Mais quelles langues et quelle part ? Il n'est pas seulement question ici du français, mais de l'anglais, du latin, du gallois... Pourquoi a-t-on recours aux autres langues ? Comment sont-elles introduites ou suggérées sur scène, de manière abstraite ou concrète ? Quel statut ou quelles valeurs ont toutes ces langues ? Nos regards sont bien évidemment influencés par les relations de pouvoir entre les langues, mais la diglossie ou l'acculturation ne sont pas les seules responsables. Nous avons étudié aussi les choix de la jeune génération de la mise en scène. Quel nouveau regard porte-t-elle sur notre époque et notre société et comment se traduit-il en matière de thématique et de scénographie. Il y a finalement, peut-être, plus de poésie en jouant avec plusieurs langues. On y enrichit aussi bien le sens que le style.
Fichier principal
Vignette du fichier
2024_MM2_MaheA.pdf (1.76 Mo) Télécharger le fichier
Origine Fichiers produits par l'(les) auteur(s)

Dates et versions

dumas-04595939 , version 1 (31-05-2024)

Licence

Identifiants

  • HAL Id : dumas-04595939 , version 1

Citer

Anaïs Mahé. Ar c'hoariva brezhonek, 1970-2024. Leurenniñ e brezhoneg, leurenniñ ar brezhoneg : plas ar yezhoù arall.. Linguistics. 2024. ⟨dumas-04595939⟩
54 Consultations
8 Téléchargements

Partager

Gmail Mastodon Facebook X LinkedIn More